Recensie Bravoure in Levende Talen Magazine

De nieuwste lesmethode voor het vak Frans op de middelbare school ‘Bravoure’ is door Malmberg uitgebracht in 2023. Malmberg belooft een grote variëteit aan opdrachten, een groot aanbod aan levensechte opdrachten en vooral belooft ze veel durf en lef. Want Frans leren, doe je niet door woordjes en grammatica te stampen, toch?

Meer Frans

In de afgelopen jaren heb ik als docente Frans een flinke hoeveelheid lesmateriaal zelf ontwikkeld. De reden hiervoor is dat ik zocht naar méér communicatief taalonderwijs, méér formatief handelen en vooral meer Frans. Hoe gek dat ook klinkt. Ik vond de eindeloze invuloefeningen in de lesmethoden maar niets. Ik vroeg me altijd af wat dit moest bijdragen aan het leren van Frans spreken, doen en ervaren.

Eigenwijs dat ik was, stuitte ik op verschillende uitdagingen. Een aantal voorbeelden daarvan zijn: hoe kan ik formatief handelen inzetten op een manier waarbij mijn werkdruk niet te hoog wordt? Hoe zorg ik ervoor dat leerlingen voldoende grammaticale kennis hebben bij het volgen van (zoveel mogelijk) communicatief taalonderwijs? Maar ook worstelde ik met toetsen. Hoe veel -of juist weinig- ging ik toetsen? En hoe kon ik dan hun niveau Frans het beste toetsen? Inmiddels kwamen we als school ook in een nieuw beleid terecht: er moest veel minder getoetst worden.

Toen Malmberg me vroeg om te kijken naar hun nieuwe methode Bravoure werd mijn nieuwsgierigheid gewekt met de naam: Moed, dapperheid. Deze eigenschappen hebben ze zoveel mogelijk verwerkt in de methode.

De methode bestaat uit de bekende thema’s, zoals familie, of hobby’s. Binnen deze thema’s biedt Bravoure een breed scala aan soorten opdrachten aan. Van spreekopdrachten tot toepassingsopdrachten, zoals: “Maak met een groepje een vlog over een van jullie hobby’s. Kies voor een battle, een tuto of een défi”. Met dit soort opdrachten zie ik mijn leerlingen het meest leren en groeien. Dan doén ze iets met het Frans.

Je moet niet bang zijn voor een beetje rumoer in de klas, wanneer je Bravoure gebruikt, aldus Malmberg. Want juist door Frans te spreken, leren ze!

Flexibel materiaal

Op veel scholen is er een teruglopend aantal uren voor ons vak. Ik vind dat ontzettend jammer en kan daar heel lang over praten (et pleurer), maar de harde realiteit is dat er van de docenten een flinke hoeveelheid creativiteit gevraagd wordt om de missende uren te compenseren. Immers doen ook deze leerlingen eindexamen Frans, net als de leerlingen die in de jaren daarvoor drie keer meer lestijd Frans hadden.

Daarom was ik blij met de twee keuzelessen in een thema en vooral met de Page Flex, een letterlijke page vol opdrachten om mee te geven als huiswerk, als verdieping of als verbreding. Je kent je eigen klassen het best en hiermee kun je kiezen voor een extraatje. Agréable, zeker als je weinig lestijd hebt.

Dat keuzevrijheid een trend is in het onderwijs is je vast niet ontgaan. Bravoure speelt hier dubbel op in door docenten met docentenboek Parlons et Plus te voorzien van veel verschillende praktische tips om de spreekopdrachten effectief te laten verlopen. Hierbij wordt ook gedacht aan de toepassing van de grammatica. Wanneer ik de tips lees, zie ik veel suggesties van expressions en differentiatie. Ik waardeer het dat docenten door de methode een duwtje in de rug krijgen om dat extra stukje lef te stimuleren bij de leerlingen.

Ook leerlingen hebben iets te kiezen. Zo is er keuze uit drie taakgerichte toepassingsopdrachten bij de Finale van het thema. Daarnaast biedt Malmberg online de Kiosque aan met leeskaarten. Deze zijn ontworpen om leerlingen te stimuleren om meer leeskilometers te maken. Dit geeft jou als docent de ruimte om een leerling die eerder klaar is, een leestekst met opdrachten te laten maken. Deze kan de leerling vervolgens zelf nakijken.

Voorbeeld Kiosque Leeskaart

Voorbeeld Kiosque leeskaart

‘Je moet niet bang zijn voor een beetje rumoer in de klas, wanneer je Bravoure gebruikt’ – Malmberg

Formatief handelen

Maar dan komen we bij formatief handelen. Een uitdaging voor elke docent hierbij is: hoe houd ik de werkdruk zo laag mogelijk? Persoonlijk deel ik mijn vrije tijd liever in met het kijken van Franse series en films, dan dat ik eindeloos opdrachten van leerlingen nakijk.

In Bravoure wordt hierop ingespeeld door leerlingen te voorzien van een online ‘test jezelf’. Vervolgens vullen leerlingen een single point-rubric1 in, waarbij ze nagaan wat ze moeten kunnen. Ook controleren ze wat ze al heel goed doen en wat nog niet helemaal lukt. Als leraar heb je hier de ruimte in om deze rubrics wekelijks met ze te bespreken. Door dit te doen vergroot je het inzicht in hun leervaardigheid. Zoals geschreven door Michiel Lucassen op vernieuwenderwijs.nl, geeft de single point rubric ruimte voor feedback vanuit de docent. Vooruit, dit kost wel wat extra tijd, maar het kan zoveel opleveren. Zelf denk ik dan aan het willekeurig bekijken van vijf ingevulde rubrics per thema. Dan zou ik daar klassikaal een korte evaluatie over doen.

Indien je de toetsen per thema van Bravoure in wilt zetten, is er voor de leerlingen ook nog een checklist genaamd “Ben ik klaar voor de toets?”. Hier kun je de verantwoordelijkheid voor het leren bij de leerling leggen. In de toetsen wordt ingezet op toetsen uit context. In de toetsen worden er vanuit teksten, woorden en grammatica gecheckt. Vervolgens zit er een leesopdracht en schrijfopdracht in. Voor het nakijken zijn er simpele beoordelingsschema’s toegevoegd, die je ook vooraf met je leerlingen kan delen.

Kijk- en luistertoetsen zijn bewust los ontwikkeld, zodat de thematoetsen in toetsweken afgenomen kunnen worden.

‘Bravoure is een veelzijdige methode met veel keuzeopties. Je kunt de methode volledig naar eigen wens
inzetten. In mijn optiek kunnen vakgroepen Frans hier creatief mee aan de slag, binnen welke hoeveelheid lestijd dan ook.’

– Valérie Ungerer-Willems, Leraaropleider en docent Frans 

Samengevat

Petje af voor de auteurs, om het aan te durven een nieuwe methode te schrijven voor de toekomst van ons Franse onderwijs in Nederland. In mijn ogen is het een onmogelijke taak om iedereen blij te maken. Deze methode past in principe op alle scholen, maar misschien is de methode minder geschikt voor vakgroepen Frans die zich vooral willen richten op de kennisonderdelen van het vak Frans en daarmee aan de slag zouden willen. De methode biedt een goede balans tussen invuloefeningen en communicatief taalonderwijs.

Samengevat: Bravoure is een veelzijdige methode met veel keuzeopties. Je kunt de methode volledig naar eigen wens inzetten. In mijn optiek kunnen vakgroepen Frans hier creatief mee aan de slag, binnen welke hoeveelheid lestijd dan ook.

Geschreven door Valérie Ungerer-Willems, leraaropleider en docent Frans. Dit artikel is gepubliceerd in LTM, jaargang 110 (2023) 2.

Bravoure

Bravoure geeft jou de handvaten om elke les in te zetten op spreek-/gespreksvaardigheid en leerlingen daarin succes te laten beleven. Je geeft leerlingen het vertrouwen dat ze het kunnen. Voor meer informatie over deze methode bekijk de methodepagina.